Vì họ bị “sốc nhiễm” ba chữ: FOMO – Fear Of Missing Out. Mạng xã hội tràn ngập câu chuyện “mù code vẫn kiếm 1000 đô”, “30 ngày thành full-stack”, “AI sắp thay thế lập trình viên nên phải học ngay”. Cảm giác “không học là bị bỏ lại” khiến não bộ chuyển sang chế độ sinh tồn: lao vào trước đã, tính sau. Mục đích lúc này không còn là “làm chủ công nghệ” mà đơn giản là “không bị lạc nhịp”.
Thứ hai, họ tin vào ảo giác “cài đặt nhanh”. Họ nghĩ học lập trình cũng như cài app: bấm “Install”, chờ 30 giây, xong. Khi thấy video YouTube dạy viết game Mario trong 10 phút, họ tưởng mình cũng làm được trong 10 phút. Không có ai nói rõ rằng 10 phút ấy đã cắt bỏ hàng trăm giờ nền tảng. Kết quả: họ copy code, chạy được vài lần, lỗi xuất hiện, không hiểu tại sao, rồi nản.
Thứ ba, thiếu phản hồi thực tế. Trong các môn thể thao, bạn đá bóng trúng cột dọc là biết ngay mình sai. Trong code, chương trình chạy “được” cũng có thể là một ổ chuột: logic lộn xộn, tốc độ chậm, bảo mật zero. Máy tính vẫn in ra kết quả đúng, nên bạn tưởng mình đã giỏi. Không có khách hàng, không có deadline, không có dự án thật sự, nên lỗi được che giấu vô thời hạn.
Thứ tư, bản năng “lười có chọn lọc”. Tìm hiểu kỹ mục tiêu, khảo sát thị trường, đọc tài liệu 50 trang… nghe đã mệt. Trong khi đó, mở IDE, gõ vài dòng, thấy chữ “Hello” hiện lên mang lại dopamine ngay lập tức. Não người luôn chọn con đường dễ dàng, nhanh thưởng trước mắt. Việc “nghiên cứu trước khi code” trái ngược hoàn toàn với bản năng này.
Cuối cùng, thiếu người chỉ đường đúng cách. Nhiều bạn trẻ không có mentor, không vào nhóm nghề, chỉ biết đến lập trình qua… TikTok. Kênh này không truyền được kỹ năng lập kế hoạch, chỉ truyền cảm hứng. Cảm hứng mà không có bản đồ thì giống như nhiên liệu tên lửa phóng không định hướng: đẹp mắt một tý rồi lao xuống biển.
Muốn thoát khỏi vòng xoáy “code trước, hỏi sau”, chỉ cần nhớ một câu thần chú: “Một giờ lập kế hoạch có thể tiết kiệm mười giờ ngồi sửa lỗi.” Trước khi mở editor, hãy viết ra giấy (hoặc note app) ba dòng:
- Mình muốn làm gì?
- Tại sao phải làm?
- Làm xong đo lường thế nào?
Khi câu trả lời rõ ràng, bạn sẽ ngạc nhiên: con đường học ngắn hơn, lỗi ít hơn, và dopamine vẫn đến—chỉ chậm một chút, nhưng bền rất nhiều.
83% thành viên diễn đàn không hỏi bài tập, còn bạn thì sao?