So sánh với các giai đoạn phương Tây:
- Giai đoạn tiền cách mạng công nghiệp: chú trọng địa vị xã hội, nghĩa vụ, trách nhiệm, tôn giáo, vương quyền
- Giai đoạn tư bản hóa (thay đổi hệ thống xã hội): khôn ngoan, ứng biến, quan hệ xã hội, quyền mưu,…
- Giai đoạn bùng nổ học thuật: ý tưởng, thử nghiệm, sáng tạo, tri thức trở thành sức mạnh cạnh tranh
- Giai đoạn ổn định: quay lại chú trọng nghĩa vụ, trách nhiệm, sự ổn định, cống hiến đóng góp cho xã hội, đề cao ý thức cộng đồng
VN đang ở giai đoạn 2 và có thể sắp bước sang giai đoạn 3. Mầm mống ở sự tự do tiếp cận tri thức, ngoại ngữ phổ cập, Đọc nguyên liệu quá khứ từ lịch sử các nước phương Tây thì quá trình đó có cơ sở xảy ra. Nên càng là thế hệ sau thì càng nên tập trung về các trường đại học (trường đại học & các tập đoàn lớn là nơi tập trung lượng trí thức lớn). Hệ thống đại học ở VN ko đồng đều, do chất lượng đầu vào của sinh viên nên phân ra trường top với trường bình thường, đừng so sánh với phương Tây. Cũng đừng nhìn cây đoán rừng, nhìn nhận rằng tất cả giáo trình của tất cả mọi trường đại học đều cùi mía. (Thật ra VN đang có nhiều đổi mới rồi, đề triết của đứa e mình nhờ mình giúp, khá là có chiều sâu chứ hông chán như đời mình nha).
“Tự học” thì vấn đề nằm ở chỗ, ko có gì để kiểm tra tiến độ, đánh giá các điều kiện tiên quyết, sự tương tác. Cách giáo dục của đại học có requirement từ dưới lên ->nó dễ dàng cho một người “bình thường” tiếp cận một lĩnh vực. Ngoài ra, chỉ mới tính đến độ phức tạp của vấn đề mà bỏ quên giới hạn của con người. Một người chưa đủ trưởng thành về cảm xúc & lý trí, khó tự đánh giá và có đủ động lực để đi một mình quãng đường dài (giống như tự ở nhà làm freelancer thì cần nhiều effort hơn là đến công ty làm có người giám sát, ở nhà học bài dễ làm việc riêng hơn là ra ngoài quán cafe có thằng bạn ở bên cạnh nhìn bạn làm. Đó là tâm lý cần người khác nhìn thấy thành quả hoặc cần có pressure).
Nói chung con người luôn cần một cảm giác thuộc về, tóm lại là lựa chọn.