Bắt đầu 
Hôm nay chúng ta sẽ học về cách khai báo biến, các kiểu dữ liệu cơ bản và hiểu rõ hơn macro println! trong Rust.
Nếu chưa cài Rust, các bạn có thể thử trên http://play.rust-lang.org/
Để xem các bài cũ (mới) hơn, các bạn có thể ghé qua:
Cách khai báo biến.
Để khai báo biến, chúng ta sử dụng từ khóa let trước tên biến.
Xem đoạn code kèm comment bên dưới:
fn main(){
// khai báo biến a với kiểu dữ liệu i32
let a:i32;
// khai báo biến b với kiểu dữ liệu i32 và giá trị là 10
let b:i32 = 10;
// khai báo biến c với giá trị là 10 và kiểu dữ liệu được
// Rust compiler tự động xác định dựa vào giá trị.
let c = 10;
}
Các biến mặc định là immutable (không thể thay đổi giá trị). Để có thể thay đổi giá trị biến chúng ta dùng từ khóa mut. Chi tiết xin đề cập đến ở bài sau.
Để in ra màn hình 1 biến chúng ta dùng print!("{}", <tên biến>); hoặc println!("{}", <tên biến>); Sẽ nói rõ hơn về chúng ở cuối bài.
fn main(){
let a = 10;
println!("{}", a);
}
output:
10
Giá trị và các kiểu dữ liệu cơ bản.
Trong Rust hay các ngôn ngữ lập trình khác, các giá trị tồn tại ở các kiểu khác nhau. Ví dụ: 70 là một số nguyên(integer), 3.14 là một số thực(float), z và A là các ký tự (kiểu char, hay character). Character là các giá trị thuộc bảng mã Unicode dài 4byte. Hello world là 1 chuỗi thuộc kiểu &str (Unicode UTF8 by default). true và false thuộc kiểu bool(Boolean).
Interger có thể được biểu diễn bằng các định dạng khác nhau:
- Thập lục phân (Hexadecimal) bắt đầu với
0x. Ví dụ:0x32Acho 810. - Bát phân (Octal) bắt đầu với
0o. Ví dụ:0o1452cho 810. - Nhị phân (Binary) bắt đầu với
0b. Ví dụ:0b1100101010cho 810.
Dấu gạch dưới (Underscores) _ có thể được dùng cho dễ đọc, ví dụ 1_000_000 tương đương với 1000000.
Các kiểu dữ liệu số trong Rust gần giống trong Golang.
Ví dụint32,uint32,int,uintvàfloat32trong Go tương đương vớii32,u32,isize,usizevàf32trong Rust.
Kiểu số nguyên (Integer)
Kiểu số nguyên trong Rust được bắt đầu bằng i, u và phía sau là kích thước (tính bằng bit) của nó. Trong đó, i<n> nghĩa là kiểu số nguyên có dấu (Signed Integer) có khoảng giá trị từ -2n-1 đến 2n-1-1, u<n> là kiểu số nguyên không dấu (Unsigned Integer) có khoảng giá trị từ 0 đến 2n-1.
Dưới đây là các kiểu số nguyên trong Rust:
| Kích thước | Signed | Unsigned |
|---|---|---|
| 8 bit | i8 |
u8 |
| 16 bit | i16 |
u16 |
| 32 bit | i32 |
u32 |
| 64 bit | i64 |
u64 |
| 128 bit | i128 |
u128 |
Ngoài ra, Rust còn có 2 kiểu số nguyên phụ thuộc vào kiến trúc hệ điều hành là isize (số nguyên có dấu) và usize (số nguyên không dấu). Chúng có kích thước 32 bit trong hệ thống 32 bit và 64 bit trong hệ thống 64 bit.
Kiểu số thực (Float)
Trong Rust có 2 kiểu số thực là f32 và f64 tương đương với kích thước 32 và 64 bit.
cách khai báo
fn main(){
let a = 3; // a thuộc kiểu integer(i32 by default), không phải float
let b = 3.0; // b thuộc kiểu float (f64 by default)
let c:f32 = 3; // c thuộc kiểu float(f32)
}
Các phép toán
Rust hỗ trợ các phép toán cơ bản sử dụng cho tất cả các kiểu dữ liệu số: cộng (addition), trừ (subtraction), nhân (multiplication), chia (division) và chia lấy phần dư (remainder).
Ví dụ:
fn main() {
// addition
let sum = 5 + 10;
println!("{}", sum); // 15
// subtraction
let difference = 95.5 - 4.3;
println!("{}", difference); // 91.2
// multiplication
let product = 4 * 30;
println!("{}", product); // 120
// division
let quotient = 56.7 / 32.2; // float number
let quotient2 = 56 / 32; // integer number
println!("{}", quotient); // 1.7608695652173911
println!("{}", quotient2); // 1
// remainder
let remainder = 43 % 5;
println!("{}", remainder); // 3
}
Kiểu luận lý (Boolean)
Giống trong hầu hết các ngôn ngữ lập trình, kiểu bool trong rust có 2 giá trị là true và false
fn main(){
let a:bool = false; // khai báo `a` kiểu bool giá trị false
let b = true; // rust compiler tự suy luận `b` thuộc kiểu bool
}
Kiểu kí tự (Character)
Kiểu char trong Rust được biểu diễn bên trong dấu nháy đơn ' là các ký tự thuộc bảng mã Unicode:
fn main(){
let a = 'a';
let b = '😻';
println!("{}", a);
println!("{}", b);
}
output:
a
😻
Kiểu chuỗi (String)
Trong Rust có 2 kiểu chuỗi là &str và String. String sẽ được giới thiệu sau.
fn main(){
let s = "Hello World"; // kiểu &'static str ('static là lifetime, chúng ta chưa quan tâm.)
println!("{}", s); // Hello World
}
Empty type ()
() trong Rust có nghĩa là không có giá trị. Các hàm trả về kiểu () tương đương với các hàm không trả về giá trị. Ví dụ:
fn main() -> (){
}
Tương đương với
fn main(){
}
() không tương đương với null trong các ngôn ngữ khác. null là giá trị còn () không phải là giá trị.
Nói thêm về println!
println! tương đương với print! khác biệt là println! sẽ thêm ký tự xuống dòng ở cuối chuỗi được in ra.
Như các ví dụ phía trên, cách rõ nhất để biết giá trị của biến là hiển thị nó ra.
fn main(){
let a = 10;
println!("giá trị của biến a là: {}", a);
}
Đối số đầu tiên của macro println! là 1 chuỗi định dạng kèm theo là các {} (placeholder). Giá trị các hằng số hay các biến sẽ được chuyển thành chuỗi và lần lượt thay thế vào các vị trí {}. Ví dụ:
fn main(){
println!("{}, {}, {}", 1, false, "hello world")";
}
output:
1, false, hello world
Các placeholder có thể được đánh thứ tự để sử dụng nhiều lần:
fn main(){
let name = "Rust";
let version = 1.28;
println!("{0} là 1 ngôn ngữ lập trình dạng biên dịch.
Phiên bản mới nhất của {0} hiện tại là {1}", name, version);
}
output :
Rust là 1 ngôn ngữ lập trình dạng biên dịch.
Phiên bản mới nhất của Rust hiện tại là 1.28
Cũng có thể đặt tên cho các đối số:
println!("Ngôn ngữ lập trình là {name}", name = "Rust");
output:
Ngôn ngữ lập trình là Rust
Các định dạng đặc biệt có thể được biểu thị bên trong {} sau dấu :
Ví dụ:
println!("Số 18 trong hệ thập lục phân là {:0x}.", 18);
println!("Số 18 trong hệ nhị phân là {:0b}", 18);
println!("Số 18 trong hệ bát phân là {:0o}", 18);
output:
Số 18 trong hệ thập lục phân là 12.
Số 18 trong hệ nhị phân là 10010
Số 18 trong hệ bát phân là 22
Các kiểu format như trên gồm có:
-
?cho mục đích debug -
ocho số hệ bát phân -
xcho số hệ thập lục phân ở dạng viết thường -
Xcho số hệ thập lục phân ở dạng viết hoa -
pcho con trỏ (địa chỉ) -
bcho số hệ nhị phân -
echo biểu diễn số mũ số thực dạng viết thường -
Echo biểu diễn số mũ số thực dạng viết hoa
macro format! trả về giá trị kiểu String cũng có cách dùng tương tự với println!.
Xem thêm tại https://doc.rust-lang.org/std/fmt/
. Thôi tui cũng cố cạnh tranh đây hihi
83% thành viên diễn đàn không hỏi bài tập, còn bạn thì sao?